Κωνσταντινούπολη: «Θα υπάρξουν διαμαρτυρίες», λέει Έλληνας καθηγητής

Σε συνέντευξη του, ο Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Κώστας Υφαντής, μίλησε για την μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί. «Δυστυχώς δεν είναι έκπληξη αυτό, δεδομένου ότι είχε προαναγγελθεί η απόφαση», είπε αρχικά.

Μιλώντας στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα », ο καθηγητής ανέφερε ότι «η απόφαση αυτή είχε παρθεί από το 2019,  είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα της κυβερνήσεως το 2020, όλο αυτό το διάστημα βρισκόταν σε εξέλιξη η διαδικασία συντήρησης και αποκατάστασης του μνημείου με στόχο να λειτουργήσει ως τζαμί.»

Δύο βασικά ζητήματα

Ακόμη, ο ίδιος ανέφερε «Υπάρχουν δύο σημαντικά ζητήματα: το πρώτο είναι γιατί έγινε η ανακοίνωση αυτή τέτοιες μέρες, καθώς η πρόκληση είναι ακόμη μεγαλύτερη, την ώρα που διανύουμε τις ημέρες του Πάσχα.

Είναι πιθανόν ότι στο μυαλό του κ. Ερντογάν αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με την συνάντηση του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, δεν έχει κάποια σύνδεση. Άλλωστε αποτελεί προτεραιότητα της τουρκικής κυβέρνησης, σε ότι αφορά τη μετατροπή μνημείων σε τζαμιά, με την πιο εμβληματική περίπτωση να είναι εκείνη της Αγιάς Σοφιάς.

Αυτό έχει να κάνει με την αντίληψη του Ερντογάν για την αποδόμηση της κεμαλικής κληρονομίας που κατά τη γνώμη του υπομόνευσε την ισλαμική πίστη στην Τουρκία, αλλά αυτό το πιστεύει και το κάνει, δεν αποτελεί κάποια τακτική», είπε αρχικά.

«Θα υπάρξουν διαμαρτυρίες»

Ο κ. Υφαντής πρόσθεσε πως: «Θα υπάρξουν διαμαρτυρίες και δυστυχώς αυτά τα ζητήματα είναι ζητήματα κυριαρχίας του κράτους. Είναι ζητήματα που αν δεν αλλάξει η τρέχουσα πλειοψηφία κοινωνικά και πολιτικά στην Τουρκία.

Αν δεν έλθει στην εξουσία μια άλλη αντίληψη για τα μνημεία, τον πολιτισμό αυτό θα συνεχιστεί. Το ελληνικό ΥΠΕΞ πρέπει να καταγγείλει αλλά χωρίς να διμεροποιήσει το θέμα, γιατί είναι ένα ζήτημα παγκόσμιας κληρονομιάς και δε μας συμφέρει να διμεροποιηθεί το ζήτημα.

Θα επισκιάσει την επίσκεψη Μητσοτάκη;

Ερωτηθείς αν αυτό θα επισκιάσει τη επίσκεψη Μητσοτάκη, ο κ. Υφαντής, ανέφερε ότι «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλα αυτά είναι αγκάθια. Από εκεί και πέρα είναι μια δύσκολα διαχειρίσιμη κατάσταση γιατί δεν πρέπει να διμεροποιηθεί το ζήτημα. Δεν ανήκει ούτε στην πολιτική σφαίρα, ούτε στην διπλωματική.

Είναι μια κίνηση που συνδέεται με την κοσμοθεωρία του και όχι κίνηση τακτικής. Εάν η Αθήνα έχει στόχο να «παγώσει» την διαδικασία προσέγγισης έχει πολλές αφορμές. Ωστόσο σε όλα υπάρχει ένα όριο».

Λίγα λόγια για τη Μονή της Χώρας

Η Μονή της Χώρας κτίστηκε πάνω σε παλαιότερα κτίσματα του 6ου και 9ου αι. μ.Χ. στην Πύλη της Ανδριανούπολης, έξω από τα Θεοδοσιανά Τείχη στη σημερινή περιοχή Φατίχ, Εντιρνέ Καπί της Πόλης, μιας συνοικίας με διαχρονικά έντονο ισλαμικό στοιχείο.

Κατά την διάρκεια των ετών, η Μονή καταστράφηκε και επισκευάστηκε πάρα πολλές φορές, ενώ διαθέτει μοναδικά, υπέροχα ψηφιδωτά, και τελεί υπό την μνημειακή προστασία της UNESCO. Οι Οθωμανοί την μετέτρεψαν σε τζαμί το 1511, ενώ το 1958 άρχισε να λειτουργεί ως μουσείο.

Περίπου το 2008-09, “Ο Σύνδεσμος Προσφοράς στα Βακούφια, στα Ιστορικά Μνημεία και στο Περιβάλλον” έκανε προσφυγή στο Τουρκικό ΣτΕ για την μετατροπή των μνημείων/Μουσείων Αγιά Σοφιάς, Μονής της Χώρας κ.ά. σε τζαμιά.

Σε επίπεδο Τμήματος, η προσφυγή δεν έγινε δεκτή, όμως η Ολομέλεια του Τουρκικού ΣτΕ, έκανε δεκτή την προσφυγή, ακύρωσε τα Προεδρικά Διατάγματα του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ και του Υπουργικού Συμβουλίου του 1945, δίνοντας το δικαίωμα στον Τούρκο πρόεδρο να υπογράψει νέο Διάταγμα μετατροπής των μνημείων/Μουσείων, σε τζαμιά. Αυτό συνέβη, τον Ιούλιο του 2020, με την άμεση μετατροπή της Αγιά Σοφιάς σε τζαμί, της δε Μονής της Χώρας, με καθυστέρηση τεσσάρων ετών, λόγω έργων αναστήλωσης και συντήρησης.