Ν. Χριστοδουλίδης: «Η Κύπρος ορίζει το πολιτικό όραμα μιας αυτόνομης και ανοικτής Ευρώπης»

Δεκατέσσερις φορές, αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, στο σύνθημα «αυτόνομη Ένωση ανοικτή στον κόσμο», κατά την παρουσίαση των προτεραιοτήτων της κυπριακής προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα διαρκέσει από την 1η Ιανουρίου μέχρι την 30η Ιουνίου 2026. 

Ανταπόκριση από Βρυξέλλες

Ο Ν. Χριστοδουλίδης ξεκίνησε με μια φιλοσοφική παρατήρηση που έθεσε τον τόνο για ολόκληρη την περίοδο. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν οικοδομήθηκε σε συνθήκες ασφάλειας και βεβαιότητας, αλλά μέσα από τη διαρκή τόλμη οραματιστών που την οδήγησαν μπροστά», και συνέχισε με τη σαφή αναγνώριση της ιστορικής συγκυρίας, υπογραμμίζοντας ότι  «Η Ευρώπη δεν λυγίζει στις κρίσεις ούτε φοβάται τις προκλήσεις. Αντίθετα, αυτές τις προσεγγίζει ως ευκαιρίες και πάντα εξελίσσεται μπροστά».

Το πολιτικό πλαίσιο της κυπριακής προεδρίας στην ΕΕ  οργανώθηκε σε πέντε αλληλένδετους πυλώνες.

Πρώτος πυλώνας, η ασφάλεια. «Η ρωσική εισβολή κατέδειξε με τον πλέον σαφή τρόπο την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας», ανέφερε ο Ν. Χριστοδουλίδης, διευκρινίζοντας πως  «Η κυπριακή προεδρία θα εργαστεί για την προώθηση της Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία, της Οδικού Χάρτη Μετασχηματισμού της Ευρωπαϊκής Άμυνας και της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αμυντικής Βιομηχανίας».

Επίσης, αποσαφίνησε ότι η ενίσχυση των διατλαντικών σχέσεων και της συνεργασίας με το ΝΑΤΟ δεν αποτελεί αντίθεση με την αυτονομία της Ένωσης αντίθετα, η αυτονομία «τις καθιστά πιο ισχυρές, πιο ισότιμες και πιο αξιόπιστες».

Ωστόσο, ο Πρόεδρος διαφοροποίησε την έννοια της ασφάλειας σε μια πολυδιάστατη έννοια που αγγίζει όλες τις πολιτικές της Ένωσης. Η θαλάσσια ασφάλεια (διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας) και η οικονομική ασφάλεια (αποτροπή στρατηγικών εξαρτήσεων) εμφανίστηκαν ως κρίσιμες διαστάσεις. 

Αλλά υπήρξε κάτι πιο προσωπικό για τη Κύπρο: η υδατική ασφάλεια. Ο Ν. Χριστοδουλίδης αναγνώρισε πως η Κύπρος, βρισκόμενη σε κλιματικά ευάλωτη περιοχή, βιώνει ήδη τις επιπτώσεις αυτής της πρόκλησης και ότι η στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων πρέπει να είναι ύψιστη προτεραιότητα.

Δεύτερος πυλώνας, η ανταγωνιστικότητα.«Μόνο μια πιο ανταγωνιστική Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να μας οδηγήσει σε μια πιο αυτόνομη Ευρώπη». Η κυπριακή Προεδρία στην ΕΕ θα επικεντρωθεί στη μείωση της γραφειοκρατίας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στην ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς.

Ο τρίτος πυλώνας, «ανοικτότητα προς τον κόσμο» ισχυροποιεί την κεντρική δομή του κυπριακού νοήματος για τη Προεδρία. Ο Ν. Χριστοδουλίδης παρουσίασε αυτονομία και ανοικτότητα ως συμπληρωματικές έννοιες. «Αυτονομία δεν σημαίνει εσωστρέφεια. Σημαίνει ενεργός εμπλοκή με τον κόσμο, με όλες τις χώρες, πάντα από θέση ισχύος». Ενώ χαρακτήρισε τη διεύρυνση ως «το ισχυρότερο γεωπολιτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης» καθώς αποτελεί «τη διεύρυνση του ζωτικού χώρου ασφάλειας, σταθερότητας αλλά και ευκαιριών». Η Ουκρανία, η Μολδαβία, τα Δυτικά Βαλκάνια και η Τουρκία δεν εμφανίστηκαν ως περιθωριακές αναφορές, αλλά ως κεντρικά στοιχεία της κυπριακής προσέγγισης.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η έμφαση στη Νότια Γειτονία και τον Κόλπο, την άμεση γειτονία της Κύπρου. Η επιχειρησιακή εφαρμογή του νέου Συμφώνου για τη Μεσόγειο, με εμβληματικά έργα που θα παρουσιαστούν στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Απριλίου, παρουσία αρχηγών κρατών των δέκα χωρών της Νοτίου Γειτονίας, ήταν μια στρατηγική κίνηση που θέτει την Κύπρο ως ένα κεντρικό παίκτη στη νέα ευρωπαϊκή γεωστρατηγική.

Ο τέταρτος πυλώνας, μια αυτόνομη ένωση αξιών για όλους και χωρίς αποκλεισμούς, εστιάζει στο κοινωνικό πλαίσιο. Προσιτή στέγαση, προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο, υγεία, και αλλά θεμελιώδη ζητήματα που επηρεάζουν τις καθημερινές ζωές των ανθρώπων.

Ο πέμπτος πυλώνας, ο προϋπολογισμός, θα είναι ακόμη μια πρόκληση. Ο Ν. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στο νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο ως «το όχημα μέσω του οποίου η Ευρωπαϊκή Ένωση θα υλοποιήσει τις στρατηγικές της προτεραιότητες». Στόχος της κυπριακής Προεδρίας είναι να παραδώσει ως τον Ιούνιο ένα ώριμο διαπραγματευτικό πλαίσιο με ενδεικτικά ποσά.

Πάνω από 1.500 συνεδριάσεις και 330 Νομοθετήματα θα «βαθμολογήσουν» την Κυπριακή Προεδρία

Η υφυπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων Μαριλένα Ράουνα ολοκλήρωσε την εικόνα με τα αριθμητικά δεδομένα που αποκαλύπτουν το εκρηκτικό μέγεθος της διαχείρισης. Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας, η Κύπρος θα φιλοξενήσει πάνω από 260 συναντήσεις σε όλες τις επαρχίες της ελεύθερης Κύπρου. Μεταξύ αυτών των συναντήσεων περιλαμβάνονται 19 άτυπες υπουργικές συναντήσεις. Και ακόμη μια  άτυπη Σύνοδος Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων. Ιστορικά, η πρώτη που θα γίνει  στο νησί. Στις Βρυξέλλες, ο αριθμός των συναντήσεων ακόμα πιο εντυπωσιακός. Η κυπριακή Προεδρία θα προεδρεύσει σε περισσότερες από 1.500 συναντήσεις και σε περίπου 200 ομάδες και υποομάδες εργασίας του Συμβουλίου.

Αλλά μαζί με αυτές τις συναντήσεις, υπάρχει και ένας ογκώδης όγκος νομοθετικής δουλειάς. Η Κύπρος θα διαπραγματεί εκ μέρους των 27 κρατών μελών της ΕΕ περισσότερους από 330 νομοθετικούς φακέλους και άλλα ζητήματα.

Υπολογίζεται ότι στη διάρκεια της Προεδρίας στην ΕΕ η Κύπρος θα υποδεχτεί 

περίπου 30.000 επισκέπτες από όλη την Ευρώπη. Πολιτικοί, διπλωμάτες, διευθυντές υπηρεσιών, ακαδημαϊκοί και δημοσιογράφοι θα βρεθούν για συνεργασίες στο νησί.

Λογότυπος και συμβολισμοί

Ο λογότυπος της Κυπριακής Προεδρίας, έργο του γραφίστα Μάριου Κουρουφεξή, αποτελείται από 27 ψηφίδες. Κάθε μια αντιπροσωπεύει ένα κράτος μέλος της Ένωσης. Μαζί σχηματίζουν έναν κυπριακό ήλιο που εκπέμπει φως, ενέργεια, ανανέωση και ελπίδα. 

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης επέλεξε τα Λεύκαρα ως τόπο έναρξης της Προεδρίας στην ΕΕ  για να μεταδώσει το μήνυμα ότι ο πυρήνας της Ευρώπης δεν κατοικεί αποκλειστικά στα αίθουσες των συμβουλίων στις Βρυξέλλες, παρά σε κάθε γωνιά του ηπειρωτικού της εδάφους. 

Τα λεπτά κεντήματα των Λευκάρων,  που σχηματίστηκαν μέσα από τη σύντηξη δυτικών επιρροών με κυπριακή δημιουργικότητα και δεξιοτεχνία, ήταν το φυσικό σημείο που ξεδιπλώνει αυτό το μήνυμα.

Πριν από την ομιλία του ο κ. Χριστοδουλίδης συνάντησε κεντίστρες και υποσχέθηκε έμπρακτη υποστήριξη του κέντρου χειροτεχνίας των Λευκάρων. 

Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας, η Κύπρος θα προβάλει ολόκληρη την ελεύθερη γη της. 

Και το πιο σημαντικό αποτύπωμα. Στις πρώτες σειρές των επισήμων κάθονταν παιδιά. Το μέλλον της ενωμένης Ευρώπης. Σαφές μήνυμα πως η ασφάλεια, η ανταγωνιστικότητα, τα νημάτια που ενώνουν ανθρώπους και κράτη δεν είναι αφηρημένη ιδέα για τεχνοκράτες. Είναι για τα παιδιά που κάθονταν εκεί. Στην πρώτη σειρά.