Το καλύτερο Black Mirror επεισόδιο

Την απόφαση του να απαλλάξει τις πλατφόρμες του από τον έλεγχο γεγονότων (fact checking) ανακοίνωσε ο ιδρυτής της Meta, Μαρκ Ζάκερμπεργκ. «Θα απαλλαγούμε από τους fact checkers και θα τους αντικαταστήσουμε με κοινοτικές σημειώσεις παρόμοιες με το Χ, ξεκινώντας από τις ΗΠΑ» είπε, βάζοντας τέλος στη «λογοκρισία».

Η απόφαση για έλεγχο γεγονότων στην πλατφόρμα, ήρθε μετά το διαβόητο σκάνδαλο της Cambridge Analytica που αφορούσε την παρέμβαση με στόχο τον επηρεασμό της κοινής γνώμης. Το σκάνδαλο αφορούσε τις προεδρικές εκλογές του 2016 αλλά και το Βρετανικό δημοψήφισμα για την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την εταιρία να εγκαλείται για την παράνομη αξιοποίηση προσωπικών δεδομένων και προτιμήσεων των χρηστών στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.

Τι σημαίνει όμως η αλλαγή πολιτικής σχετικά με τον έλεγχο των ειδήσεων; Ότι δεν θα υπάρχει κανένας έλεγχος σε ειδήσεις επικίνδυνες για την υγεία αλλά και σε ειδήσεις που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Η «λογοκρισία» για την οποία μίλησε ο Ζάκερμπεργκ δεν είναι παρά το μίνιμουμ ελέγχου και προστασίας.

Πλέον, τα σενάρια συνωμοσίας θα είναι «γεγονότα» στο πλαίσιο της «ελεύθερης έκφρασης». Αν ο κίνδυνος δεν γίνεται κατανοητός, αρκεί να φανταστούμε μια διαφήμιση για σφηνάκια χλωρίνης για την αντιμετώπιση κάποιου ιού ή τη σύνδεση όλων των εμβολίων με τον αυτισμό, όπως φαίνεται να πιστεύει ο συνωμοσιολόγος Ρόμπερτ Κένεντι που θα αναλάβει το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ.

Γιατί τώρα; Γιατί η Meta, έχει ανάγκη την εύνοια του Προέδρου Τραμπ. Και κάνει ό,τι μπορεί για να την αποκτήσει στις πλάτες εκατομμυρίων χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Στο παρελθόν, ο Τραμπ είχε γράψει ότι εάν επανεκλεγεί θα «καταδιώξει τους απατεώνες των εκλογών», αναφερόμενος εμμέσως στον Ζάκερμπεργκ. «Γνωρίζουμε ήδη ποιοι είστε, θα οδηγηθείτε στη φυλακή για πολλά χρόνια», σημείωνε. Κατά την προεκλογική περίοδο ο Τραμπ στο βιβλίο του με τίτλο «Save America» υποστήριζε ότι ο Ζάκερμπεργκ συνωμότησε εναντίον του στις εκλογές του 2020 και πως «θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του στη φυλακή αν το ξανακάνει».

Στα τέλη Αυγούστου, ο Ζάκερμπεργκ με επιστολή του προς το Κογκρέσο παραδεχόταν πως κάποιες επιλογές περιεχομένου ισοδυναμούσαν με λογοκρισία. Η επιστολή είχε αποδέκτη την ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικάνους Επιτροπή Δικαστικών Υποθέσεων και σε ένα ιδιαίτερο mea culpa τα έριχνε στη διοίκηση Μπάιντεν που «πίεζε» τη Meta να υποβαθμίσει συγκεκριμένο περιεχόμενο σχετικά με τον κορονοϊό, κάτι που όπως είπε ήταν «λάθος» για τον Λευκό Οίκο. Εκεί, έστρωνε και το έδαφος για τα μετέπειτα διαπιστευτήρια, τονίζοντας ότι δεν θα κάνει δωρεές ενόψει των εκλογών. Σημειωτέον ότι στην Αμερική, οι ρεπουμπλικάνοι ισχυρίζονται πως το Facebook περιορίζει τις αναρτήσεις που απηχούν συντηρητικές απόψεις.

Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ πριν πεινάσει, μαγειρεύει. Τον Απρίλιο θα περάσει το κατώφλι του δικαστηρίου γιατί η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου κατηγορεί τη Meta για παράνομο μονοπώλιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η υπόθεση πάει πίσω στο 2020 και την χειρίστηκε η επικεφαλής της Επιτροπής Λίνα Καν, που τοποθετήθηκε από τον Μπάιντεν. Από το 2020 μέχρι σήμερα η Meta και ο Ζάκερμπεργκ έχουν κάνει ό,τι περνάει από το χέρι τους προκειμένου να μην πάει η υπόθεση στα δικαστήρια. Πλέον κάνει ό,τι μπορεί για να κλείσει το μάτι στη διοίκηση Τραμπ. Και η αλήθεια είναι πως δεν είναι ο μόνος.

Οι κροίσοι επικεφαλής των τεχνολογικών κολοσσών έσπευσαν να δηλώσουν την πίστη τους στον απρόβλεπτο πρόεδρο σε σουαρέ στο Μαρ α Λάγκο της Φλόριντα. Σε ανακοίνωσή της για τη συνάντηση, η Meta ανέφερε ότι ο Ζάκερμπεργκ ήταν «ευγνώμων» για την πρόσκληση, κάνοντας λόγο για «μια σημαντική στιγμή για το μέλλον της αμερικανικής καινοτομίας».

Κι εκεί, μεταξύ σαμπάνιας και γλεντιού, ο Μαρκ δώρισε κι ένα εκατομμύριο δολάρια στο ταμείο για την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ. Προφανώς, κι ο Τζεφ Μπέζος της Amazon και της Washington Post έκανε ανάλογη δωρεά. Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια, η βραβευμένη με Πούλιτζερ γελοιογράφος της Washington Post, Ανν Τέλνας, υπέβαλε την περασμένη Παρασκευή την παραίτηση της μετά την απόφαση της εφημερίδας να απορρίψει σκίτσο της που απεικόνιζε τον Μπέζος κι άλλους της Big Tech να προσκυνούν ένα άγαλμα του εκλεγμένου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Εικάζω πως αν διαβάζετε αυτές τις γραμμές και ζείτε στην Ελλάδα, δεν σας ξενίζει το πόσο απροκάλυπτες είναι οι παραπάνω κινήσεις. Σαν να μην έφταναν αυτά όμως, η Meta του κυρίου Zάκερμπεργκ, τη Δευτέρα όρισε τρία νέα μέλη στο διοικητικό της συμβούλιο μεταξύ των οποίων και τον Ντάνα Γουάιτ, πρόεδρο και CEO εταιρίας που προωθεί τις μεικτές πολεμικές τέχνες (MMA) αλλά κυρίως κολλητό φίλο του Τραμπ. Ο κ. Γουάιτ έχει μιλήσει όχι σε ένα αλλά σε τρία συνέδρια των Ρεπουμπλικάνων, χαιρέτισε τα πλήθη από βήματος στο πάρτυ του Τραμπ για τα επινίκια τον Νοέμβριο και είναι ένας περήφανος υποστηρικτής όχι μόνο του MMA αλλά και του τραμπικού MAGA (Make America Great Again). Συμπτωματικά, το ΜΜΑ συμπαθούν και ο Έλον και ο Μαρκ, είχαν μάλιστα συμφωνήσει να παλέψουν σε κλουβί στο παρελθόν αλλά το ξανασκέφτηκαν.

Μιλώντας για τους βαθύπλουτους υπασπιστές του Τραμπ κρατήστε κι αυτό, ο Μασκ, όταν δεν παρεμβαίνει στα εσωτερικά τρίτων χωρών, ασχολείται με τον αλγόριθμο του ιδιόκτητου Χ -πρώην Twitter- ανακοίνωσε χθες πως ο αλγόριθμος αυτός θα αλλάξει ώστε να προωθεί περισσότερες θετικές ειδήσεις. Σημειώνεται πως όσο ήταν πρόεδρος ο Μπάιντεν, προωθούνταν περισσότερο το αρνητικό περιεχόμενο. Ενδιαφέρουσα η χρονικότητα και πάλι.

Θα μου πείτε κι εμείς τι φταίμε; Δεν θα μείνω στην κλισέ ρήση με τα βουβάλια και τα βατράχια. Δεν έχω αυταπάτες ώστε να πιστεύω πως ο έλεγχος εγκυρότητας μιας είδησης γίνεται με τρόπο ουδέτερο και αμερόληπτο. Όσοι και όσες έχουμε κάνει έστω και μία ανάρτηση για την ανάγκη να μπει ένα τέλος στη γενοκτονία στη Γάζα, έχουμε δει την σοσιαλμιντιακή μας «ορατότητα» να καταβαραθρώνεται. Γι’ αυτό φτάσαμε και στο «καρπούζι» ώστε να δηλώνεται κάπως «συνθηματικά» η στήριξη στην Παλαιστίνη με ένα φρούτο που φέρει τα χρώματα της παλαιστινιακής σημαίας. Εδώ, όμως θα έρθουμε αντιμέτωποι κι αντιμέτωπες με μια ποιοτική αναβάθμιση της παραπληροφόρησης που βαφτίζουν οι ίδιοι κροίσοι «ελεύθερη άποψη».

Υπάρχει όμως και κάτι πιο σημαντικό, με δεδομένη την δυσπιστία της συντριπτικής πλειοψηφίας του κόσμου στην παραδοσιακή δημοσιογραφία και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης (με ευθύνη και του κλάδου και των μέσων) οι κροίσοι τύπου Μασκ και Ζάκερμπεργκ μετατρέπονται σε βασικούς διαμορφωτές όχι της κοινής γνώμης αλλά της ίδιας της πραγματικότητας, κατασκευάζοντας από συναινέσεις μέχρι συνειδήσεις και βέβαια δύνανται να προκαλέσουν και πολιτική αστάθεια. Δεν χρειάζεται να δούμε πολύ μακριά, αυτό ακριβώς επιχειρεί ο Μασκ στη Γερμανία και τη Μεγάλη Βρετανία και τελευταία στον Καναδά.

Μάλλον ο Λεξ επιβεβαιώνεται, ζούμε «το καλύτερο black mirror επεισόδιο». H δυστοπία είναι εδώ.